Hiểu Phật Pháp Tỳ kheo Giác Lộc.

07/12/2021 - 23:06   323

Làm thế nào để Hiểu Phật Pháp ?

 

Kinh điển bao la và làm thế nào để hiểu được nhiều lời dạy vi diệu trong đó? Có câu kệ trong Trường bộ kinh:
Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino
Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’ti.
Các hành là vô thường,
Có sanh phải có diệt
Ðã sanh, chúng phải diệt,
Nhiếp chúng là an lạc – Trường bộ kinh, kinh Đại Bát Niết bàn (Mahāparinibbānasutta)
Kệ ngôn này do thiên chủ Đế Thích đọc lên khi Đức Phật nhập Niết bàn. Ngoài ra chúng ta cũng tìm thấy bài kệ này trong Trường bộ kinh, kinh Đại Thiện Kiến (Mahà-Sudassana Sutta) do vua Đại Thiện Kiến đọc lên. Kinh Bổn sanh 95 do bồ tát Mahà-Sudassana đọc lên và trong Trưởng lão Tăng kệ (chương XX, phẩm 60 kệ - đoạn 1160) ngài Mahà Moggallàna đọc lên khi ngài Sàriputta nhập Niết bàn.
Hiểu rõ kệ ngôn trên thì chúng ta sẽ hiểu được nhiều kinh cốt lõi liên quan đến nếp sống thiền quán. Một kinh văn quan trọng khác trong Tương ưng bộ kinh:
‘Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Chúng năm Tỷ-kheo hoan hỷ, tín thọ lời Phật dạy. Trong khi lời dạy này được tuyên bố, Tôn giả Koṇḍañña khởi lên pháp nhãn thanh tịnh, không cấu uế như sau: "Phàm vật gì được tập khởi, tất cả pháp ấy cũng bị đoạn diệt"(Phẩm Chuyển Pháp Luân, (S.v,420). Nguyên văn Pāli ‘Yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.).
Nhiều kinh khác như Phật tự thuyết, Trung bộ kinh nêu lên pháp nhãn của người chứng quả dự lưu cũng theo đúng nguyên văn trên. Dịch cho rõ là ‘bất cứ pháp gì có bản chất sinh, tất cả pháp đó có bản chất diệt’. Hiểu được kệ ngôn vô thường sẽ hiểu được văn ngôn pháp nhãn này và hiểu được văn ngôn pháp nhãn sẽ hiểu được kệ ngôn vô thường. Lúc đó sự hiểu, sự thâm nhập Phật Pháp sẽ đi vào cốt lõi.
Như thế nào mới gọi là hiểu Phật Pháp ?
Trong Tiểu kinh đoạn tận ái (kinh 37, Trung bộ kinh), Thiên chủ Đế Thích đến nghe Đức Phật giảng Tiểu kinh đoạn tận ái, vị này hoan hỷ với lời dạy, nhưng không thâm nh ập những gì đã nghe, sau đó vị này tiếp tục hòa nhập vào cuộc sống thụ hưởng của cảnh trời. Ngài Mahà Moggallàna xuất hiện trên cõi trời nhận thấy vị thiên chủ này sống dể duôi , không hiểu lời dạy vi diệu của Đức Phật. Ngài Mahà Moggallàna nói với thiên chủ: ‘ Về lời thuyết giảng mà Thế Tôn đã nói cho Ông một cách tóm tắt, thật tốt lành cho chúng tôi, nếu được nghe chỉ một phần lời thuyết giảng ấy’. (hết trích)
Sự hiểu Pháp không đưa đến an tịnh và giải thoát chưa gọi là hiểu Phật Pháp. Chúng ta cần tìm hiểu hai kinh văn quan trọng trên để giúp cho việc hiểu của chúng ta gắn liền với Phật Pháp không phải đợi thời gian mà ngay bây giờ.
 

Bài viết năm 2020 khác